Hoe een hond een volksheld wordt
Het verhaal begint hier :
Jan Sladký Kozina (Újezd, 10 september 1652 – Pilsen, 26 november 1695) was de Tsjechische revolutionaire leider van de Chodové-boerenopstand aan het einde van de 17e eeuw.
Hij kon niet lezen of schrijven, maar maakte naam door zijn toespraken, waarin hij de aandacht vestigde op de misstanden van die tijd en de woordvoerder werd van de ellende van de boeren. Hij verdedigde de rechten van het Chodové-volk en eiste gerechtigheid voor de plattelandsbevolking.
Dit culmineerde in onenigheid met de plaatselijke magnaat Wolf Maximilian Laminger von Albenreuth, ook wel bekend als "Lomikar". Kozina werd verantwoordelijk geacht voor de boerenopstand, gearresteerd en geëxecuteerd in Pilsen op 28 november 1695. Logisch dat hij daarna werd vereeuwigd als verzetsfiguur in de verhalen van Alois Jirásek en Božena Němcová.
In Domažlic werd een gedenkteken voor hem opgericht. En, als oprecht eerbetoon aan deze volks strijder, kon dit standbeeld natuurlijk niet zonder de trouwe herdershond, behorend bij het volk en de streek, welke hij beiden zo fel had verdedigd.
En zo was de aandacht dus ook gevestigd op de herdershond uit die omgeving. Wel heeft nog jaren geduurd, maar toen uiteindelijk in 1984 Jan Findejs met nog een aantal betrokkenen zich op deze aparte honden ging orienteren, kwamen ze er achter, dat het feitelijk een uniek ras was.... En door de gezamenlijke inzet is het ras in 1984 dan ook officieel erkend als "Chodsky Pes" en werd met die naam opgenomen in het stamboek register.
En al snel werd de karakterestieke kop het symbool van onder andere de Tsjechische padvinderij, in het logo van de landelijke voetbal club en diverse anderen die zich met dit beeld konden verenigen.
Alois Jirásek schreef het boek Psohlavci (De Hondenkoppen), dat ging over de Chodové-volkeren en de strijd van de jonge Jan; dit werd later omgezet in een opera met dezelfde naam door Karel Kovařovic.
En zo is de mythe langzaam gegroeid.
Later zijn in de diverse helden verhalen dan ook talloze tekeningen en afbeeldingen verschenen van deze volksheld, waar hij samen met zijn Chodsky hond werd afgebeeld. Opmerkeijk genoeg word zijn executieplaats gemarkeerd door een plaquette, net binnen, wat nu de hoofdingang is van de Pilsner Urquell-brouwerij in Pilsen.
Dat hij hierdoor inmiddels toch een echte volksheld was geworden blijkt wel uit het feit, dat in 1918 het nieuw gevormde 10e Infanterie Schietregiment van de nieuw gevormde 3e Divisie van de Tsjechoslowaakse Legioenen in Rusland de naam "Regiment Jan Sladký Kozina's van Hrádek" kreeg toebeleeld.
Om maar eens wat te noemen.....Het kan raar lopen in de geschiedenis, van protesterend individu tot nationale volksheld.
Het standbeeld trekt veel toeristische bezoekers en zo is de Chodsly hond meteen ook een nationale figuur geworden.
Nu verkrijgbaar in het Nederlands
Het bekende boek van Jan Findejs is dan eindelijk nu ook verkrijgbaar in een volledig Nederlandse vertaling. Deze uitgave, onder leiding van Stichting Chodsky Pes, heeft niet enkel de orginele teksten, maar ook alle foto's, tekeningen en tabellen in een modern jasje gestoken. Dit prettig lezende boek is van af heden verkrijgbaar via onze ChodskyPesClub online bestel pagina